Khoai lang tím với danh xưng khoa học là Solanum andigenum còn được biết đến với tên gọi khác là khoai lang Pêru, sỡ dĩ có tên gọi đó là vì chúng có xuất xứ từ vùng Nam Mỹ và là họ hàng xa của cây khoai tây và khoai mỡ.
Khoai lang tím là loại cây thuộc loại thân thảo dạng dây leo sống lâu năm, lá cây thường mọc so le với hình dạng trái tim hay xẻ thùy chân vịt.
Củ khoai lang thường có hình thuôn dài với lớp vỏ ngoài nhẵn nhụi có màu tím hoặc nhiều màu sắc khác nhau.
Phần ruột màu tím của khoai lang là kho dinh dưỡng dồi dào khi có chứa đến 18 loại axit amin có lợi cho hệ tiêu hóa, 8 loại vitamin như A. B, C… cùng protein, phốt pho, sắt… |
Tùy vào giống khoai khi trồng sẽ cho củ khoai với kích cỡ và vị ngọt khác nhau. Trong tất cả các loại thì khoai lang tím ngày càng được ưu chuộng và tin dùng để chế biến thành nhiều món ăn ngon hấp dẫn.
Lợi ích của khoai lang tím đối với sức khỏe được đánh giá là to lớn vì trong thành phần dinh dưỡng của khoai lang tím chứa nhiều chất như mangan, canxi, kali, tinh bột, vitamin, choline, chất xơ và nhiều nguyên tố vi lượng cần thiết khác.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, phần ruột màu tím của khoai lang là kho dinh dưỡng dồi dào khi có chứa đến 18 loại axit amin có lợi cho hệ tiêu hóa, 8 loại vitamin như A. B, C… cùng protein, phốt pho, sắt và hơn 10 loại hóa chất tự nhiên khác.
Bên cạnh những giá trị dinh dưỡng mang lại, khoai lang tím còn có công dụng hỗ trợ cơ thể chống lại một số chứng bệnh như mệt mỏi, cải thiện hệ tiêu hóa, phòng các bệnh dạ dày và ruột vô cùng hữu hiệu.
Tốt cho huyết áp
Các nhà khoa học của Mỹ đã nghiên cứu và đưa ra kết luận cho thấy trong thành phần của khoai lang tím có một hợp chất có khả năng ngăn ngừa các bệnh cao huyết áp.
Cụ thể, trong nghiên cứu các nhà khoa học đã chọn ra một nhóm người ăn từ 6-8 củ khoai lang tím mỗi ngày và kéo dài trong vòng 1 tháng. Sau đó tiến hành đo huyết áp, và kết quả thu được là có 4,3% huyết áp tâm trương - tối thiểu và 3,5% huyết áp tâm thu - tối đa.
Từ đó các nhà khoa học kết luận lợi ích của khoai lang tím đối với sức khỏe không thua kém gì so với nhiều loại thực phẩm khác như bông cải hay bột yến mạch… Và từ đó, khoai lang tím được khuyến khích sử dụng hơn, tuy nhiên khuyến cáo đưa ra là không nên sử dụng khoai lang tím chiên xào vì sẽ làm giảm công dụng của khoai lang tím trong việc bình ổn huyết áp.
Khoai lang tím có thể ngăn ngừa bệnh ung thư
Anthocyanin có trong khoai lang tím có khả năng ngăn ngừa và làm giảm nguy cơ dẫn đến ung thư. |
Trong thành phần của khoai lang tím có chứa nhiều chất anthocyanin, là nhân tố tạo nên màu tím của các loại rau củ quả. Đặc biệt, đây cũng là chất có khả năng ngăn ngừa và làm giảm nguy cơ dẫn đến ung thư, bên cạnh đó nghiên cứu cũng chỉ ra rằng anthocyanin cũng có tác dụng chống lão hóa, ngăn chặn sự hình thành và phát triển của các khối u, bướu, hạn chế thất nhất nguy cơ đột quỵ…
Thí nghiệm cho thấy khi sử dụng một lượng nhỏ anthocyanin được chiết xuất từ khoai lang tím đem tiêm và các tế bào ung thư ruột kết, chất này sẽ làm ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Tuy nhiên, công dụng này cần phải được kiểm chứng kỹ càng hơn trước khi đưa vào áp dụng thực tiễn để điều trị bệnh.
Khoai lang tím giúp giảm cân tốt
Thành phần của khoai lang tím chứa nhiều giá trị dinh dưỡng to lớn như vitamin, protein, tinh bột, axit amin, canxi, sắt, kẽm… nên chúng được xem là thực phẩm cần thiết cho đối tượng muốn giảm cân vì không quá nhiều năng lượng, to cảm giác no lâu cho người ăn.
Để giảm cân hiệu quả bạn nên sử dụng khoai lang tím vào bữa trưa mỗi lần chỉ nên ăn khoảng 100g để có lợi cho hệ tiêu hóa.
Thành phần của khoai lang tím chứa nhiều giá trị dinh dưỡng to lớn như vitamin, protein, tinh bột, axit amin, canxi, sắt, kẽm… nên rất phù hợp cho đối tượng muốn giảm cân. |
Ăn khoai lang tím có lợi cho bệnh nhân tiểu đường
Khoai lang tím được xem là thực phẩm có lượng chất béo, đường mỡ thuộc loại thấp nhất nên rất phù hợp với những người mắc bệnh tiểu đường. Đồng thời chất anthocyanin có trong khoai lang tím cũng góp phần hỗ trợ điều hòa lượng đường huyết trong máu ở mức ổn định.
Khoai lang tím được xem là thực phẩm có lượng chất béo, đường mỡ thuộc loại thấp nhất nên rất phù hợp với những người mắc bệnh tiểu đường. |
Khoai lang tím giúp kháng viêm, ngừa vết thâm
Sỡ dĩ khoai lang tím được đánh giá cao với công dụng giúp kháng viêm và ngăn ngừa vết thăm là vì trong thành phần của chúng có chứa nhiều chất chống oxy hóa cùng các vitamin C, A và khoáng chất cần thiết.
Khi cơ thể gặp các vấn đề như đau rát, sưng viêm thì chỉ cần cắt vài lát khoai lang tím đắp lên vùng da bị đau để yên trong vòng 10 đến 15 phút, vết thương của bạn sẽ dịu lại nhanh chóng.
Ăn khoai lang tím để chống lão hóa
Để ngăn ngừa và làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể các bạn có thể nghĩ ngay để việc sử dụng khoai lang tím 2 lần/tuần vì chúng có chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ có lợi giúp làn da trở nên mềm mại và mịn màng, đồng thời ngăn ngừa lão hóa.
Những lưu ý khi ăn khoai lang tím
Phần vỏ của khoai lang tím là nơi chứa nhiều vitamin và khoáng chất nhất. Chính vì thế, khi chế biến cần bảo vệ phần vỏ để tránh bị trầy xước, nên không bỏ phần vỏ nếu như không cần thiết.
Đặc biệt, khoai lang tím là loại củ có chứa nhiều đường, ăn nhiều vào lúc đói sẽ làm tăng tiết dịch vị và dẫn đến triệu chứng ợ chua, trướng bụng. Chính vì thế, để khoai không gây hại sức khỏe khi luộc nên bạn cho thêm một ít rượu vào và nấu cho thật chín để phá hủy chất men có trong khoai.
Phần vỏ của khoai lang tím là nơi chứa nhiều vitamin và khoáng chất nhất. Chính vì thế, không nên bỏ phần vỏ nếu như không cần thiết. |
Khoai lang tím là thực phẩm bổ dưỡng với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, tuy nhiên không phải ai cũng có thể sử dụng được chúng. Đối với những đối tượng thường xuyên bị tiêu chảy, viêm dạ dày, đường huyết thấp không nên ăn khoai lang, vì không có lợi cho sức khỏe.
Chỉ nên dự trữ và sử dụng khoai lang trong vòng 1 tuần, để tránh việc chất dinh dưỡng bị sụt giảm. Tuyệt đối không được sử dụng những loại khoai lang đã mọc mần vì có thể gây ngộ độc cho cơ thể. Nên bảo quản khoai ở nơi sạch sẽ, thoáng mát tránh bị chuột cắn phá.
Tuyệt đối không được sử dụng những loại khoai lang đã mọc mần vì có thể gây ngộ độc cho cơ thể. |
Bên cạnh việc chế biến thành các món ăn bình thường bạn cũng có thể sử dụng khoai lang tím làm sinh tố, ngon bổ rẻ. Cách thực hiện rất đơn giản chỉ cần sử dụng khoai lang tím đem luộc chín sau đó xay nhuyễn với sữa tươi cùng một ít sữa đặc hoặc đường nếu muốn. Cuối cùng cho đá vào xay chung để có một ly sinh tố khoai lang tím vừa bắt mắt vừa bổ dưỡng.
Mỗi loại khoai lang đều có những mặt mạnh vốn có của nó, nhưng lợi ích của khoai lang tím đối với sức khỏeđược chứng minh là vượt trội hơn hẳn. Chính vì thế, nên thường xuyên sử dụng khoai lang tím mỗi ngày để cung cấp năng lượng cho cơ thể đồng thời phòng chống được các căn bệnh nguy hiểm. Chúc bạn nhiều sức khỏe!
Thiện Thanh
Theo Tạp chí Sống Khỏe